Przedawnienie a zwrot podatku VAT
5 stycznia, 2021
Czy zwrot VAT może się przedawnić? Jak najbardziej! Jaki jest jednak okres przedawnienia? Zobacz, jak przerwać bieg terminu przedawnienia prawa do zwrotu i dowiedz się, czym jest rolowanie nadwyżki.
Nadwyżka podatku VAT
W przypadku, gdy w okresie rozliczeniowym kwota podatku naliczonego jest wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do:
- zwrotu różnicy na rachunek bankowy w całości (zwrot bezpośredni),
- w całości do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w celu obniżenia o nią kwoty podatku należnego w kolejnym okresie rozliczeniowym (zwrot pośredni),
- zwrotu części nadwyżki na zadeklarowany rachunek bankowy, a pozostałej części do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.
Przedawnienie zwrotu VAT
Bazując na ostatnim wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2020-01-14 I FSK 685/19 nadwyżka może być przeniesiona do rozliczenia na następne okresy. Jeśli występuje ona permanentnie, jej zwrot powinien nastąpić w racjonalnym terminie. Podatnik nie może przenosić podatku w nieskończoność. Wprost o tym mówi art.70 § 1 Ordynacji podatkowej. „Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku”. Wspomniany w przepisach czas odnosi się również do okresu, w którym podatnik powinien przechowywać dokumenty potwierdzające rozliczenie podatku od towarów i usług.
Zdaniem NSA jeżeli po upływie wyżej wymienionego terminu zasadność zwrotu podatku VAT nie może być poddana kontroli ani zakwestionowana to analogicznie podatnik traci swoje prawa. W tym przypadku traci prawo do zwrotu nadwyżki naliczonego VAT nad należnym, który był przenoszony przez okres dłuższy niż 5 lat. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin zwrotu podatku. Tj. z pierwszym dniem następnego roku kalendarzowego, a kończy – z upływem 5 lat.
Rolowanie nadwyżki VAT
Sytuacja, w której podatnik nie przenosi na następne miesiące stale tej samej kwoty, ale na bieżąco wykazuje czynności opodatkowane oraz podatek naliczony, nie była objęta wyrokiem NSA (co do przedawnienia zwrotu nadwyżki podatku). W wyżej wymienionym przypadku na kwotę z przeniesienia składa się podatek naliczony wykazany w deklaracjach z ubiegłych miesięcy oraz kwoty podatku naliczonego wykazywane w następujących po sobie okresach rozliczeniowych. Nadwyżka VAT do przeniesienia staje się więc elementem kolejnych rozliczeń (tzw. rolowanie nadwyżki). W tej sytuacji możliwość odliczenia nadwyżki nie ulega przedawnieniu – co potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 4 listopada 2019 (nr 0115-KDIT1-1.4012.619.2019.1.MM).
Przerwanie biegu terminu przedawnienia zwrotu VAT
Każdy wniosek o zwrot podatku naliczonego złożony w okresie, w którym jeszcze nie nastąpiło przedawnienie tego zwrotu, urząd będzie traktował jako wniosek przerywający bieg terminu przedawnienia prawa do zwrotu.
Omawiany przypadek spółki pokazuje, jak istotne jest terminowe rozliczenie podatku VAT. Zwrot, czy też możliwość odliczenia podatku VAT ulega przedawnieniu od początku roku następującego po okresie 5 lat od jego wymagalności. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym minął termin zwrotu podatku/płatności podatku czyli z pierwszym dniem następnego roku kalendarzowego.
Przykład
Sytuacja spółki | Przedmiot działalności spółki to obrót nieruchomościami. W latach 2008-2010 wybudowała dwa budynki mieszkalne co wygenerowało nadwyżkę podatku VAT. W związku z tym iż do sierpnia 2017 spółka nie wykazywała czynności opodatkowanych wspomniany wcześniej VAT wykazywała jako kwota do przeniesienia. W sierpniu sprzedała jeden z budynków – i w tym samym spółka postanowiła zrealizować zwrot wspomnianego podatku VAT. |
Urząd Skarbowy | US zakwestionował zwrot podatku VAT - wygenerowanie przez stronę w latach 2008-2010 nadwyżki VAT naliczonego nad należnym uległy przedawnieniu i wskazał, że nadwyżka zawarta w deklaracji za kwiecień 2017 powstała od lipca 2008 do października 2010. Nadwyżka miała zastosowanie do rozliczeń za miesiące w stosunku do których upłynęły terminy przedawnienia, stosownie do art. 70 § 1 o.p. – I FPS 9/08. |
Sąd Pierwszej Instancji | Sąd pierwszej instancji podważył stanowisko US. Opierając się na podjętej przez NSA uchwały (I FPS 9/08) wskazał, że każde z rozliczeń podatnika VAT, niezależnie czy stanowi zobowiązanie podatkowe, czy nadwyżkę, po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy nie może być już zmieniane. Upływ okresu przedawnienia powoduje, że zobowiązanie podatkowe w VAT (nadwyżka) stają się ostateczne i nie mogą być już weryfikowane lub zmieniane. (Sąd opierał się na uzasadnieniu wyroku NSA - w uchwale nie odniesiono się do tematu ewentualnego przedawnienia prawa do przenoszenia nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na kolejny okres rozliczeniowy). W ten sposób, jeśli decyzja kwestionowałaby wysokość nadwyżki, organy nie miały już możliwości wydania takiej decyzji. Upływ okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych za okres 2008-2010 sprawił, że nadwyżka VAT za wspomniane lata stała się ostateczna. Podwyżka ta nie mogła zostać już więcej zweryfikowana lub zmieniona. Organy podatkowe nie były więc uprawnione w 2017 do "wyzerowania" nadwyżek VAT. Sąd przyjął stanowisko, iż nadwyżka do przeniesienia, wynikająca z faktur ujętych w deklaracjach w latach 2008-2010, pozostawała poza kontrolą organów podatkowych, które przed upływem terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych, nie przeprowadziły postępowania podatkowego i nie wydały stosownych decyzji w tym zakresie (za okresy 2008-2010). Tym samym weryfikacja prawidłowości powstałych rozliczeń, w tym wygenerowanej nadwyżki nie była możliwa. Niezasadne było jej "wyzerowanie". Co więcej owa nadwyżka przed upływem terminu przedawnienia za poszczególne okresy rozliczeniowe weszła w skład rozliczeń w kolejnych okresach rozliczeniowych. (art. 87 ust. 1 u.p.t.u.) |
NSA | Art. 70 § 1 o.p. ma zastosowanie także do rozliczeń, w których obowiązek podatkowy VAT przekształcił się w kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa - obecnie - w art. 87 ust. 1 u.p.t.u. Termin przedawnienia owej kwoty rozpoczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin zwrotu podatku (tj. z pierwszym dniem następnego roku), a mija po upływie 5 lat. Jedną z form wygasania zobowiązaniowych stosunków prawnych jest przedawnienie. Po upłynięciu terminu przedawnienia wierzyciel straci prawo do domagania się od dłużnika zachowania wynikającego z treści zobowiązania zawiązanego pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem podatkowym. Zakres ustalenia przesłanek, na podstawie których powstałe w poszczególnych okresach rozliczeniowych z lat 2008, 2009 i 2010 prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy uległo przedawnieniu. Skutkiem tego stał się fakt, iż strona nie mogła tej nadwyżki wykazywać do rozliczenia w deklaracjach od stycznia 2016 do kwietnia 2017. |
Podatnik będący w posiadaniu podatku VAT naliczonego sprzed 2015 roku, którego w przypadku wystąpienia sprzedaży nie odliczył lub też nie wystąpił o zwrot podatku na rachunek bankowy do końca 2019 roku – traci do tego prawo.
Ważne jest zwrócenie szczególnej uwagi przy obliczaniu okresu przedawnienia dla podatku VAT. Jeżeli rozpatrujemy podatek VAT za listopad 2015. Termin jego wymagalności to 25.12.2015. Idąc w ślad za przepisem – przedawnienie nastąpi 31.12.2020. Natomiast jeżeli rozważamy podatek VAT za miesiąc grudzień 2015 ze względu na fakt, ze termin wymagalności podatku następuje 25.01.2016 – przedawnienie będzie miało miejsce dopiero 31.12.2021, czyli po upływie prawie 6 lat.
Aby zachować prawo do zwrotu podatku VAT podatnik powinien złożyć wniosek o jego zwrot również przy braku wykazywania czynności opodatkowanych, tj. sprzedaży w terminie 180 dni – nie czekając na przedawnienie należności. Wniosek ten będzie przerywał bieg terminu przedawnienia, a podatnik nie utraci prawa do jego zwrotu/odliczenia.
Autor: Katarzyna Maruszak
Etykiety przedawnienie a zwrot podatku VAT, rolowanie nadwyżki VAT, zwrot VAT